Serinin üçüncü yazısında üç konuya odaklanmak istiyorum;

• Yaratıcı Uçurum İllüzyonu
• Yanlışlanabilirlik
• Kolay Lokma

(İsmin “Verimli Çalışmak” değil de, “Verimli Bir Hayat” olma nedeni, 101 seviyesi geçildikten sonra verimin, keyfin kahyalığına hizmet etmesi gerektiğini düşünmem. Hedef, 8 saatte, 12 saatlik çıktı değil. 4 saatte 8 saatlik bir verim elde edip, geri kalan sürede istediğini yapmak. Daralan çalışma zamanı penceresi, iyi seçim yapabilme becerisini daha önemli kılıyor. Bütün başlıklar bununla ilgili.)

1) Creative Cliff Illusion

Zorluğun artışı ile ortaya çıkan tıkanıklık, çözüme dair öne sürülen fikirlerin (kısa süreliğine) tükenmesi, yaratıcılığın ölümüne yoruluyor.

Bundan 10 yıl sonra da insanlar böyle düşünecek.

Yaratıcılığın öldüğü düşünülen yerler varsa, oralarda gezinmenin yaratacağı bir rekabet avantajı da vardır çünkü insanlar oralarda gezinmeyi bırakmaya meyilli.

Bu yüzden aklıma gelen ilk 3 çözüm önerisi fikrinin üstünü bilerek çiziyorum. Benim aklıma hızlıca gelebiliyorsa başkasının da gelebilir.

“Verimli” kelimesinin yaptıklarınız üstünde varlığını uzun süre koruyabilmesinin tek yolu, yaptıklarınızın kolay erişilemeyen yerlerden gelmesine bağlı, yoksa yakın zamanda, verimli dediğiniz durumlar, yeni normali tanımlamaya başlar.

2) Yanlışlanabilirlik

Karl Popper’ın kendini doğrulamaya değil, yanlışlamaya çalışmalısın fikrine denk geleli yıllar oldu ancak son 2-3 yıldır bu fikrin hakkını veriyorum.

Başarmak istiyoruz. Bu, insanda güçlü duygular yaratıyor. Bilmediğin bir kısa yol var diyen dolandırıcılar da bu duygulardan besleniyor.

Ama bu duygu, sadece başkasının manipülasyonuna açık değil. Biz de kendi kendimizi manipüle ediyoruz.

Her ne hissediyorsak, o hissin zıttını kanıtlayacak soruları sormamız lazım. Müşteriden önce biz emeklerimizin en büyük eleştirmeni olmalıyız.

Neden bu yöntem işe yaramayacak?
Neden bu ürün satmaz?
Neden gelecek düşündüğüm gibi şekillenmeyecek? sorusunu sormamızın, geleceğin düşündüğümüz gibi şekillenmesinin asıl nedeni olacak olması, şiirsel bir ikilem.

3) Kolay Lokma (Low Hanging Fruit)

Erişmesi kolay meyvelerin peşinden gidilmemeli. (Tersini savunanlar da var)

Şöyle açıklayayım; Ulus.İliş. diplomam olmasına rağmen siyaset konusuna (neredeyse) hiç dokunmam.

Güçlü duygulara hitap eden(siyaset ve futbol gibi) alanlardan kaçındığınızda, elinizde duyguları ateşlemenin o kadar kolay olmadığı alanlar kalır.

Bu zor alanlarda duyguları nasıl ateşleyebileceğinizi keşfetmek, uzun vadede sizi duygulara daha iyi hitap edebilen biri yapar.

Reklamdan para kazanmak, bir başka kolay lokmadır. Diyelim reklam hayatımızdan çıktı. Bir mobil oyununuz var. Bir Youtube kanalınız var. Kullanıcının elini cebine atması için onu nasıl ikna edebilirsiniz?

Bu zihinsel egzersizler, kolay lokmaların sizin için daha kolay olmasını da sağlar.

“..ama çocuklarımız?” bir fikri savunurken öne sürmemeniz gereken bir başka kolay lokmadır.

Toplumun yumuşak karnına oynuyorsunuz. Argümanları bu şekilde inşa etmek zihni köreltir.

Erişmediğimiz her kolay lokma, kısa vadede bize kaybettiriyor gibi görünse de, uzun vadede rekabetten kaçınmamızı sağlar.

En baştaki konuya bağlarsak, bütün bu yaptıklarımızla kendimizi bilerek köşeye sıkıştırıp yaratıcılığın öldüğü düşünülen(ama ölmeyen) alanlarında geziyoruz.

Bu alanlardan ortaya çıkardıklarımız, rekabet avantajı sağlıyor ve bu avantaj, bizim az çalışmamızı sağlayıp, içinde yaşadığımız sistemde bize esneme payı(wiggle room) denilebilecek bir oyun alanı sunuyor.

Dipnotlar.

*Son yazıda seriye 4 yıl sonra geri dönerim demişim. Belli ki bu sefer hiç süre vermesem daha iyi. 4 yılda, 3 başlık olurdu 12 başlık. Söyleyeceklerim yeniden biriktiğinde sonraki yazıyı yazarım diyelim.

*Jaguar’ın(Yaguar) kelime anlamı, tek sıçrayışta öldüren demek. Verimlilikten bahsederken sembol olarak kullanmaya çok uygun bir hayvan. Yalnızca kazanacağı koşullar oluştuğunda harekete geçiyor.

Kaynaklar ve konuyla ilgili geçmiş yazılar;

Kontrol ismindeki çalışma yöntemimden bahsettiğim yazı: https://alperiskender.com/kontrol/

Verimli Çalışmak 101: https://alperiskender.com/verimli-calismak-101/

Verimli Bir Hayat 201: https://alperiskender.com/verimli-bir-hayat-201/

The Creative Cliff Illusion: https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.2005620117

(Bu yazının ilk versiyonu 4 Ocak 2024 tarihinde X platformunda yayınlanmıştır.)