(Önce 5 araştırmadan bahsetmem lazım, kendi düşüncelerimi sona bıraktım.)

1) İroniye maruz kalmak yaratıcılığı arttırıyor. İroniyi anlamak için akla gelen ilk anlamın bir adım ötesine geçmelisiniz. Bir bakıma ironiyle karşılaştığınızda beyin jimnastiği yapıyorsunuz.

İroniyi yapan tarafsanız da, aynı etki mevcut.

2) Yaratıcılığı arttırdığı iddia edilen placebo ilaçları da işe yarıyor.

Yaratıcılık sıradan olanın dışına çıkmak demek ve sıradışı olmayı göze almanız için de yargılayıcı gözlere göğüs germe cesaretinizin olması lazım.

İlaç size adeta bir süreliğine sıradışı olma izni veriyor ve biz de halihazırda olan yaratıcılığınıza biraz daha fazla tanık olmuş oluyoruz.

Burada yaratıcılığı arttıran asıl unsurun, özgürce aklından her geçeni söylediğin ve yargılanmayacağını bildiğin bir ortama sahip olmak olduğu ortaya çıkıyor.

3) Birlikte yapılan beyin fırtınası sizi yaratıcı bir noktaya değil, ortalama bir noktaya yaklaştırır.

Yalnız düşünüp fikir üretmek ardından fikirleri tartışmak için bir araya gelmek daha iyi bir yöntem.

4) Kendi doğanıza uygun yaşarsanız daha yaratıcı olursunuz. Gece kuşları geceleri daha yaratıcı, gündüz insanları da gündüzleri.

5) Kaliteli uyku, yaratıcı bir gün için nefes almak kadar hayati.

Bu noktadan sonra araştırmaların biraz* dışına çıkıyoruz.

• Kitaplar

Alexander Pope’un “Ne kadar okuduysan, bir o kadar da okumamalısın.” diye bir sözü var.

Eğer kendi düşüncelerimizin oluşmasına zaman tanımazsak başkalarının düşüncelerini dilimize dolayan kopya makinelerine dönüşüyoruz.

(Bkz: Sokma Akıl)

Yaratıcılık, aynı zamanda daha önce bir araya gelmemiş parçaları bir araya getirmek demektir. Kendi hayat deneyimimiz eşsiz olduğundan parçalardan biri zaten daima özgün olacak.

Bu deneyimi, bir kitaptan x verisi ile harmanlamak istiyorsak, düşünmek için de zaman yaratmalıyız.

• Çevre

Eskiden sadece fiziksel yakınlığa dayalı bir anlamı vardı ama artık sosyal medya da dahil, en çok maruz kaldığımız beş kişinin ortalamasıyız.

Bu yüzden dijitalde de kime kendinizi maruz bıraktığınıza dikkat etmelisiniz.

Çevrenin yaratıcılığınızı törpülemesi ile ilgili sorun, yeterince uzun bir süre aynı ortama maruz kalırsanız, bir noktadan sonra sorunun asıl kaynağını unutup, sorunu kendinizde arayabilirsiniz.

Düşüncedeki bu evrimin bir sebebi de, çevremizin ürünü olduğumuzu unutmak istememiz.

Her şeyin bizden kaynaklı olduğunu düşünmek istiyoruz ama aslında çoğu özelliğimiz çevremizden kaynaklı.

• Beden

Çok az insanın sporu, zihni de etkilediği için yaptığına şahit oldum ama çöp yiyecekleri hayattan çıkarıp üstüne spor yaptığınızda en çok yarar gören organlarımızdan biri de zihnimiz.

Yaratıcı olmak isteyen bedenine de iyi bakmalı.

• Hem Zorunda Kalıp Hem Rahatlamak

Birbiriyle çelişen iki ifadeyi zihninizde eritmeyi başarırsanız da yaratıcılığı arttırabilirsiniz.

Araştırmalardan biliyoruz ki, yaratıcı olmak için zihnin rahatlaması lazım ama aynı zamanda köşeye sıkışan bir insan kadar da kimse yaratıcı olamaz.

Kendinizi köşeye sıkıştırıp, o köşenin içinde nefes alacak bir ortam da yaratılabilir. Bir ilüzyon gibi düşünün.

Her şeye bir bitiş tarihi biçilebilir.

Bu yazıyı yazmak için kendime süre sınırı koymam kadar basit bir sınır bile olabilir.

Kendinize bir rakip belirleyip, onun ürünlerinin kalitesini de yakalamaya çalışabilirsiniz.

• Merak Duygusu

Leonardo Da Vinci ve Einstein’ın not defterlerinde aynı soru yer alıyor.

“Gökyüzü neden mavi?”

Var olan şeyler neden var oldukları gibiler? En temel konuları merak etmeden yaratıcı olmak da mümkün değil.

Yine herşeyde olduğu gibi, yaratıcılığın da tek körükleyicisi yok gibi görünüyor.

Hayatta yapılan birçok iyileştirmenin bir araya geldiğinde ürettiği bir çıktı gibi adeta.

Yerinizde saymak için daima koşmanız gereken bir ülkede yaşıyorsanız, yaratıcılık bu kısır döngüyü kırabileceğiniz eldeki tek avantajınız olabilir.

Bu yüzden bu konuya hayatımız buna bağlıymış gibi önem göstermeliyiz.

(Bu yazı ilk kez 4 Eylül 2023 tarihinde X platformunda yayınlanmıştır. Burayı genelde arşiv olarak kullanıyorum.)

Yararlanılan Kaynaklar;

İroniye maruz kalmak yaratıcılığı arttırır: https://psycnet.apa.org/record/2015-56074-013

Placebo yaratıcılığı arttırıyor: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28892513/

Neden gruplar, grup üyelerinden daha az etkililer? https://sites.insead.edu/facultyresearch/research/doc.cfm?did=42236

Gece kuşları gece, sabah insanları da sabahları daha yaratıcı: https://journals.aom.org/doi/10.5465/amj.2019.0020

Kaliteli uyku yaratıcılığı arttırıyor: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0883902616301641

*Son olarak da Walter Isaacson’ın Leonardo Da Vinci ve Einstein biyografi kitapları.